Alles voor de beginnende astronoom

Nadat de zon onder is gegaan, bepaalt de stand van de maan hoe helder de hemel is. Een volle maan kan zwakkere hemellichamen en deep sky-objecten overbelichten waardoor ze niet zichtbaar zijn. Planeten zijn nog wel zichtbaar bij een volle maan. De maan zelf kun je het beste observeren rondom haar eerste en derde kwartier. Om het felle licht van de maan te filteren, kun je een maanfilter gebruiken, hierdoor is het beeld niet te fel aan je ogen. Bovendien verhoogt een filter het contrast waardoor het beeld gedetailleerder wordt.

Voor het waarnemen van de zon en zonnevlekken gelden andere regels dan bij het observeren van andere hemellichamen. De zon observeer je niet 's nachts, maar overdag. Je kunt de zon het beste observeren als deze hoog aan de hemel staat. Als je een ondergaande zon wilt observeren, heb je last van de verstrooiing van het licht en zul je geen scherp beeld krijgen. Belangrijk is dat je nooit direct naar de zon kijkt met je telescoop. De zon observeer je door het beeld van de zon te projecteren op een wit papier of met een zonnefilter.

Het meest ideale weer voor een astronoom is een donkere en heldere hemel bij een koude nacht. Helaas komt zo'n perfecte nacht maar zelden voor in Nederland. Maar zelfs als de hemel gedeeltelijk bedekt is met een licht wolkendek, is het goed mogelijk om de meest heldere hemellichamen te observeren. Bepaalde hemelobjecten zoals de zon, de maan en dichtbijstaande planeten zijn helder genoeg en schijnen dus met gemak door lichte bewolking heen. De lichtzwakkere hemellichamen, de planeten die verder weg staan en deep sky-objecten zoals nevels en sterrenstelsels, zijn bij lichte bewolking echter moeilijker zichtbaar.

Een groep van een groot aantal vallende sterren noemen we een sterrenregen of meteorenzwerm. Sterrenregens komen voor in het begin van januari en medio augustus en november. Soms zijn vallende sterren zo helder, dat je ze met het blote oog kunt waarnemen. Een omgeving met veel lichtvervuiling is het echter niet altijd geschikt voor het ontdekken van een vallende ster of sterrenregen. Een telescoop stelt je wel in staat dit observeren. Als je een sterrenregen met je telescoop wilt waarnemen, moet je er rekening mee houden dat de sterren bewegen. Hiervoor is een telescoop met een volgsysteem vereist.